Ukara Jejer, Wasesa, Lesan lan Katrangan/ Kalimat Subyek, Predikat, Objek dan Keterangan di Bahasa Jawa/ subject, predicate, object, information in the Java language FOR JUNIOR HIGH SCHOOL JAVANESE
Ukara Jejer, Wasesa, Lesan lan Katrangan/ Kalimat Subyek, Predikat, Objek dan Keterangan
(Sumber: Mujiono. Jati Dhiri Basa Jawa. Ponorogo: MGMP Guru.)
Saben dina Minggu para siswa padha sinau karawitan ing sekolah.
Katrangan wektu Jejer wasesa Lesan Katrangan
Supaya pangrembuge ukara bisa runtut, mula ora ana alane yen dirembug maneh wiwit jejer, wasesa, lesan lan katrangan.
a) Jejer utawa subyek perangane ukara kang paling baku utawa perangan kang dadi bakune ukara. Manut pranatane ukara, jejer manggon ing ngarep wasesa. Dene tembung kang bisa dadi jejer lumrahe arupa tembung aran (kata benda) utawa tembung apa bae kang dianggep kaya dene tembung aran.
b) Wasesa. Wasesa utawa predikat yaiku perangan ngandharake jejer (menerangkan keadaan subjek). Wasesa uga kalebu bakune ukara sawise jejer lan miturut urutane ukara, wasesa manggon ing samburine jejer. Wujude wasesa iku ora kudu arupa tembung kriya (kata kerja). Utawa frase tembung kriya.
c) Lesan. Lesan utawa objek yaiku perangan kang diender utawa dituju. Lumrahe sing dadi lesan iku tembung aran utawa tembung sesulih purusa (kata ganti orang). Lesan manggon ing samburine wasesa. Ora saben ukara duwe lesan. Lesan iku anane mung ukara kang wasesane awujud tembung kriya tanduk.
d) Katrangan. Katrangan iku mujudake perangane ukara kang ngandharake bab sing dikandhakake sing ukara nganti dadi luwih gambling. Katrangan bisa nerangake jejer, wasesa lan lesan. Dene manggon utawa urutane katrangan iku bisa saenggon-enggon. Dene kang bisa dadi katrangan iku ya saka tembung katrangan utawa frasa katrangan lan frasa sing nggunakake tembung ancer-ancer.
| Jenenge Katrangan | Tembung kang minangka tetengere |
| Katrangan panggonan | Ing ana, ana ing, menyang, saka, sarta katrangan papan liyane. |
| Katrangan wektu | Mangsa, dhek, dhek wingi, dhek biyen, saiki, kepungkur, sadurunge, nalika, ngepasi, tembe mburi, lan sakpanunggale. |
| Katrangan alat/ piranti | Nanggo, karo, kanthi, mawa, ambek |
| Katrangan cacah | Sakabehe, sathithik, akeh, lan werna ukuran/ takeran. |
| Katrangan akibat | Mula, mulane, mula saka iku, wusanane |
| Katrangan ubaya/ syarat | Waton, angger, sauger, pokoke, saumpama, menawa, yen, yen ta. |
| Katrangan sebab | Sebab, jalaran, amarga, karana |
| Katrangan asal | Saka,, digawe saka, asale saka |
| Katrangan wewatesan | Nganti, ngantek |
| Katrangan tujuan | Supaya, kareben, murih, amrih, ing pangajab, ing pangangkah, menyang. |
Categories:
0 comments:
Post a Comment